maandag 17 november 2008

Del.icio.us blijft delicious!

Als voorbereiding op de cursus Web 2.0 die ik volgende week voor GO Opleidingen bij Bibliotheek Den Haag geef, een overzicht over del.icio.us. Eén van mijn favoriete tools voor Web 2.0. Dat is ook wel te zien aan de meer dan 6.500 links die er in 'mijn' del.icio.us zijn opgenomen. Het aardige is namelijk bij Web 2.0 dat er niets van mij bij is, iedereen kan ze gebruiken en overnemen, gratis en simpel.

Deze tekst is eigenlijk een combinatie van de teksten bij een uitgebreide Powerpoint en de ingesproken tekst voor een instructiefilmpje, maar als blogpost in een wat ruwe vorm ook wel bruikbaar.

Wat is het:
Del.icio.us is een zogenaamde sociale bookmarksite voor online opslag van favoriete websites. Toegankelijk via elke browser, overal thuis, op het werk, in een internetcafé en zelfs in de bibliotheek;-).
Favorieten kun je hier kosteloos online opslaan, ze van trefwoorden (tags) te voorzien en met andere gebruikers delen. Zo ontstaat een netwerk van specialistische websites, gecategoriseerd door de trefwoorden (in Web 2.0 genaamd tags), die gebruikers eraan toekennen. Trefwoorden volgens je eigen regels dus zo persoonlijk als je maar wilt. Eén van mijn tags is bijvoorbeeld 'Rambo' maar bij dezelfde link staat ook 'golden retriever', dat maakt meer duidelijk.

Voordelen:
Wat ik persoonlijk het grootste voordeel vind is, dat je sites van anderen kunt toevoegen aan je eigen collectie op basis van de tags (eigen trefwoorden). Je komt mensen tegen met dezelfde interesses, dat zie je aan de soortgelijke keuze van tags en omdat je deze virtueel leert kennen, weet je beter dat de sites voldoen aan een bepaalde kwaliteit, een hogere relevantie. Kennisdelen dus met minder ruis dan Google oplevert. Ook met minder linkrot, dus weinig verouderde links omdat je hier goed ziet wanneer een link is opgenomen door de laatste persoon die deze heeft toegevoegd.
Als je wat langer in Web 2.0-land vertoeft en een redelijk gespecialiseerd interessegebied hebt, zie je vaak dezelfde namen. Van de mensen waarvan je een blog leest, de twitters, hyves enz. volgt, komen ook vaak interessante links.

Verder kun je er op elke plaats bij en ook als je computer is gecrasht zijn je favorieten er nog steeds. Ook kun je je tags combineren en er sets van maken bijvoorbeeld voor een project waar je alleen of met je collega's mee bezig bent.

Gebruik:
Een handige optie is gebruik maken van de Firefox-extensie Del.icio.us Bookmarks van Yahoo. https://addons.mozilla.org/nl/firefox/addon/3615
Als je teveel sites en trefwoorden hebt, kun je met de Firefox-extensie orde aanbrengen. Ook hier geen noodzaak. Momenteel heb ik rond de 6.500 links in Del.icio.us en die zijn lang niet allemaal ondergebracht in rubrieken. Zonder dat werkt het voor mij prima en wat je niet mist, daar hoef je geen tijd in te steken m.i.
Dat is het grote verschil met een bibliotheekcatalogus of database natuurlijk.
Daar is het verplicht om elk document goed te 'ontsluiten', d.w.z. te voorzien van trefwoorden, maar ook gegevens als auteur, titel enz. Ook wanneer een document nooit wordt geraadpleegd en dat kost al snel een kwartier per document. Het aardige is overigens dat publiek in de praktijk vaak zoekt op titel... Het zou verboden moeten worden;-)

Kli(p)k en klaar: buttons en bookmarklets.
Voor elke browser kun je standaard twee knoppen (buttons) downloaden die je kunt invoegen naast de URL-balk. Met de ene kun je een webpagina toevoegen aan je verzameling. Met de andere, voorzien van een vierkant blauw- wit-zwart-grijs icoon, kun je normaliter de hoofdpagina van Del.icio.us opzoeken. Na installatie van Del.icio.us Bookmarks verandert deze knop in een aparte zoekmachine, waarbinnen je trefwoorden in een hiërarchische (van groot naar klein) boomstructuur raadpleegt. Als je een trefwoord raadpleegt, kun je snel zien welke andere trefwoorden nog meer zijn toegevoegd. In een apart venster eronder zie je een lijst van alle websites met de tag die je oorspronkelijk zocht. Heb je Firefox, dan gaat Del.icio.us Bookmarks terug naar de ouderwetse favorietenmap van de browser, maar voegt daar een handige zoekoptie aan toe.
Het lukt niet altijd om de knoppen toe te voegen, omdat je soms op de werkplek niets mag of kan installeren. Het toevoegen van de bookmarklets lukt meestal wel. Zie de help-pagina binnen Delicious voor een uitleg.

Op de GO-cursus is het handig dat dit in de praktijk wordt geoefend. Aan de andere kant weer niet omdat de situatie in een cursuslokaal bij een cursusinstituut of in company bij een bibliotheek, anders is dan op de werkplek, waar vaak 'minder is toegestaan' en weer anders dan thuis, waar soms een andere browser is geïnstalleerd (advies Firefox) of een partner soms 'de boel heeft dichtgetimmerd'. Hopelijk ben je zelf de partner.. dat scheelt, anders even overleggen. Het wachtwoord van je partner is overigens nogal eens jouw voornaam...

Je kunt sites die je toevoegt ook voor jezelf houden. Dat kan handig zijn als je vacaturesites of datingsites toevoegt... of je niet wilt dat de concurrentie (bij een bedrijfsbibliotheek) weet waar je mee bezig bent.

Je start met registratie en bevestiging via de e-mail. Vervolgens kun je desgewenst je favorieten uploaden. Als je op een site bent, klik je op het icoontje en kun je die site toevoegen. Pdf's gaat ook, maar handmatig. Je kunt ook je mening geven over een site of iets anders toevoegen aan het tekstveld.
Let op: het adres is del.icio.us/gebruikersnaam dus zonder www en zonder com etc.

Links delen kan:

  • door de url te verspreiden, de hoofdlink of een dieplink compleet met tag.
  • via rss-feed.
  • via embedden van een aantal nieuwe links. Zie voorbeeld op mijn 'main' blog http://blogger.xs4all.nl/ritanila
  • via een woordenwolk (tag cloud)
  • men kan zich abonneren op de nieuwe links van iemand anders of populaire links rond een bepaalde tag bijvoorbeeld http://del.icio.us/popular/socialnetworking
  • Anderen kunnen zich ook op jouw links abonneren, soms leer je die mensen elders persoonlijk kennen.

    Door het aantal dat achter een link staat, kun je zien hoe populair een link is. Populariteit zegt niet altijd iets over de bruikbaarheid en kwaliteit, maar geeft wel een bevestiging dat iets goed kan zijn.

    Werktechnisch
    kun je er op allerlei manieren je voordeel mee doen. Een paar ideeën:
  • met je afdeling of projectgroep samen op één gezamenlijk adres bookmarks bijhouden.
  • links op een bepaald gebied voor een inlichtingenbureau bijhouden.
    een link met bepaalde tags gebruiken om door te geven aan je klanten rond een bepaalde auteur in een nieuwsbericht, vraag via al@din etc.
  • via een uniek trefwoord (bijvoorbeeld http://delicious.com/ritanila/GO-Web2.0 voor links voor deze cursus) links verzamelen voor jezelf of een groep.
Andere omgevingen:
Er zijn meer sites waarop je links kunt opslaan en delen en van commentaar kunt voorzien.

Algemeen:
Furl bijvoorbeeld http://www.furl.net/member/gezondwijs Een folderdatabank die ik opzette samen met 12 vrijwilligers bij een GGD.
Voor Furl is destijds gekozen omdat je daar geen last hebt van linkrot (verouderde links). Een kopie van elk webdocument wordt in een persoonlijk archief van maximaal 5 Gb opgeslagen en blijft beschikbaar, ook als de oorspronkelijke pagina van internet is verwijderd.
Technisch heeft Furl misschien meer opties als Delicious, maar delicious heeft weer een grotere en actievere gemeenschap. Furl is tevens commercieel (basis is gratis) en Delicious niet.

Watvindenwijover.nl
Spurl.net
Digg
Stumble upon
My pip (NL)
Universiteiten e.a. wetenschappelijke toepassingen:
Hier vooral meer toegespitst op bibliografische gegevens. De metadata die dit oplevert zijn te gebruiken in wetenschappelijke publicaties.

Postgenomic (life sciences)
CiteULike
Connotea lijkt wat op Endnote.
H2o van Harvard met playlists
Unalog van Yale

Betaalde reference management software:
Endnote
BibTex

Besloten omgevingen kunnen voordelen hebben omdat er alleen links zijn, die uit de groep komen. Delicious zou soms te massaal zijn en het is niet je eigendom zodat er een risico bestaat dat de dienstverlening wijzigt, stopt of geld gaat kosten. Gezien het feit dat je dan altijd nog al je links kunt importeren weegt dat voor mij niet op tegen de voordelen.

Intern kan het wel als voordeel hebben dat je ziet wat er binnen de organisatie leeft en wie er kennis over iets heeft, wie er bepaalde zaken aan het lezen is.

Delicious tips voor gevorderden:

Uitleg van lang geleden over Furl en Delicious (2005 is lang geleden in Web 2.0 ja): http://blogger.xs4all.nl/ritanila/archive/2005/09/02/57911.aspx

Rita Niland

Gepost door op

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Abonneren op: Reacties posten (Atom)
Clicky Web Analytics